İletişim

Teknoloji Bağımlılığı

Nurefşan Yılmaz

Nurefşan Yılmaz

Uzman Klinik Psikolog


Nisan 18, 2020 tarihinde yayınlandı



İnternet Bağımlılığı

İnternet ile bir çok kolaylık hayatımıza girdi artık her şey bir tık uzağımızda. Bilgiye anında ulaşabileceğimiz bir sistem kurulu. peki mental sağlığımız bu durumdan nasıl etkileniyor?

İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi “kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum” olarak tanımlanmaktadır.

Bağımlı mıyız?

Toplum genelinde internet/teknoloji kullanım süresindeki genel artış ve sarf edilen süreyle ilişkili ölçülebilir bir bozukluğun olmayışı nedenlerinden dolayı harcanan süreye göre “bağımlılık” demek doğru bir sonuca götürmeyecektir. Öyle meslekler var ki yapılan iş gereği kişiler uzun süre bilgisayarın başında durmak zorunda olabiliyorlar.

Bağımlılığın saptanmasında dikkat edilecek hususlar;

Kişi denetim kaybı yaşıyor mu?

Psikososyal açıdan durumu nedir?

Sanal arkadaşlıklar gerçek arkadaşlıklardan fazla mı?

Hangi Psikolojik İhtiyaç Bağımlılığa Neden Oluyor?

İnternet ortamı psikolojik ihtiyaçlarımızı kısa yoldan, çaba harcamadan , kolaylıkla giderebildiğimiz bir ortam .Herkesin sosyal kabul görme, onaylanma ,beğenilme ,kendini değerli hissetme, başarma gibi psikolojik ihtiyaçları vardır. Sanal ortamda kişiler bu ihtiyaçlarını anonimlik etkisi altında rahatça giderebilmektedir. aynı zamanda kişiyi günlük hayatın stresinden uzaklaştırarak , gerçek hayatın ardında mutlu ,yapay bir dünyaya davet etmesi de kişi için bir “kaçış” yöntemi olarak görülmektedir. Olumlu duyguları daha çok yaşamak adına sanal ortamlarda geçirilen süre arttıkça beyindeki ödül merkezi uyarılmakta ve kişi bundan haz almaktadır. Eksikliğinde ise haz almaya alışan beyin mutsuzluk, öfke , kaygı gibi farklı olumsuz duygularla reaksiyon vermektedir.

Tek Sorun Bağımlılık mı?

Ne yazık ki internetin aşırı kullanımı yalnızca bağımlılığa sebep olmuyor. Karşımıza çıkan sorunlardan birisi de FOMO ( Fear of Missing Out ) , gelişmeleri kaçırma korkusu . Fomosu olan bireyler önemli olayları, haberleri, gündeme ilişkin konuları duyamamaktan korkar. Bu yüzden teknolojik aletlere bağımlı bir şekilde hayatlarını sürdürürler .

Herhangi bir çağrı ya da mesaj gelmediği halde telefonunuzun titrediğini hissettiniz mi?

Belki de hayatınızda bir kaç kere deneyimlediğiniz bir durum. Fakat bazı kişilerde patolojik bir hal alabiliyor ve sürekli bu hissi yaşıyorlar. İşte bu durum Hayali Titreşim Sendromu (Phantom vibration syndrome) olarak adlandırılmaktadır.

Birçok insan günlük işleyişine yardımcı olan cep telefonunu unutmak, internetsiz kalmak istemez. Bazı kişilerde bu durumun fobi boyutuna ulaştığını görüyoruz. Nomofobi (No Mobile Phobia) ,Cep telefonundan mahrum kalma korkusu, Netlessfobi, İnternetsiz kalma korkusu. Selfiefobi, Selfiede çirkin çıkma korkusu, şeklinde tanımlanan yeni kavramlar ile karşı karşıyayız.