Eylül 19, 2020 tarihinde yayınlandı
Mod, kişinin içinde bulunduğu halin adıdır. Kişi içinde bulunduğu duruma göre düşünür, duyguları şekillenir. Bedensel yaşantılar deneyimler. Davranışları içinde bulunduğu moda göre şekillenir. Modlar, kişiliğin belirli bir yanı olarak düşünülebilir. Kızmış yanımız, çaresiz yanımız, güçlü yanımız, incinmiş yanımız vb. Bunlar gün içerisinde belli bir zaman diliminde ortaya çıkan hallerimizdir.
Şema terapinin bütünleyici bir parçası ve yetersiz kaldığı durumlarda ileri adımı olan mod terapisi, kişilerde günlük hayatta 10 farklı mod görülebileceğini söyler. Sahip olunan bu modlar arasında hem sağlıklı hem sağlıksız modlar vardır. Mod terapisi ise sağlıksız olanların sağlıklı olana dönüştürülmesini hedefler. Şema terapiden ayrılan tarafı ağır vakalarda birincil yaklaşım olarak tercih edilmesidir.
Şema terapinin yetersiz kaldığı, terapi sürecinde terapistin çıkmaza girdiği, engellendiği durumlarda şema mod terapi kullanılabilir. Aynı zamanda terapist daha faydalı olacağını düşünüyorsa basit şema yaklaşımından mod yaklaşımına geçebilir. Mod terapi, yaşanılan rahatsızlığın şiddetinin fazla olduğu durumlarda iyi sonuçlar vermektedir. Özellikle borderline kişilik bozukluğu ve narsistik kişilik bozukluğu ileri vakalarında etkili olduğu bilinmektedir. Orta şiddette seyreden psikiyatrik hastalıklarda şema yaklaşımı yeterli olabilmektedir.
Mod terapisi, kişinin sağlıksız modları ne yoğunlukta ve ne sıklıkta deneyimlediğine odaklanır. Kayıp, ayrılık, istenmeyen şeylerle karşılaşmak neticesinde üzülmek ; başarı, kavuşma, istenilen olaylar neticesinde mutlu olmak beklenilen tepkilerdir. Önemli olan bu tepkileri ne derecede yaşadığımızdır. Örneğin eşi tarafından terk edilen birinin annesi tarafından terk edilen bir çocuk gibi hissetmesi bir mod yaşantısıdır ve terapi gerektirebilir. Çünkü olayın kahramanları arasında anne ve çocuk yoktur.
4 mod tipi vardır. Bunlar;
1- Çocuk modları ( İncinmiş çocuk modu, Kızgın ve dürtüsel çocuk modu, Mutlu çocuk modu)
2- Uyum bozucu baş etme modları (Söz dinleyen teslimci mod, Kopuk kaçıngan mod, Aşırı telafici mod)
3- İşlevsiz ebeveyn modları ( Talepkar ebeveyn modu, Cezalandırıcı ebeveyn modu)
4- Sağlıklı yetişkin modu Terapide temel hedef, mutlu çocuk modunun eşlik ettiği sağlıklı yetişkin modunu güçlendirmektedir.
Jacob G., Genderen H., Seebauer L. (2018). Mod terapisi:Diğer yollardan gitmek (Çev. N. Azizlerli, M. Soykut). İstanbul: Psikonet Yayınları.