Borderline(Sınırda) Kişilik Bozukluğu
Mayıs 18, 2025 tarihinde yayınlandı
Borderline kişilik bozukluğu (BKB), klinik ortamda sıklıkla karşılaşılan bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluğun temel özelliği, ruh halinde ve ilişkilerde istikrarsızlık ve dürtüselliktir. Duyguları ve düşünceleri uçlarda yaşarlar -ya hep ya hiç/ siyah beyaz- düşünce yapısı dikkat çeker. Bu yüzden ilişkilerde genellikle karşı taraftakini ya çok yüceltir ve idealleştirir ya da küçümser ve değersizleştirir. Bu düşünceler arasında keskin ve sert bir geçiş vardır ve anlamsız bir bağlamda gerçekleşir. Bu bozukluğa sahip olan bireylerde belirgin duygu öfkedir. Çok hızlı öfkelenen ve öfkesini kontrol etmekte zorlanan bireyler olarak karşımıza çıkarlar. Öfkenin yol açtığı saldırgan davranışlar ile sıkça karşılaşılır. Kendine ve karşıdakine zarar verme davranışları ile karakterizedir. Özellikle bu kişilerde jiletle kendini yaralama, vücudunda sigara söndürme gibi zarar verici davranışlar; kontrolsüz para harcama, rastgele cinsel faaliyet, madde kullanımı, kumar oynama gibi dürtüsel davranışlar görülür. Bu kişiler başkalarının duygularına karşı aşırı hassastır. Yüz ifadelerindeki en ufak bir duygu değişimi dahi fark ederler. Terk edilmeye yönelik yoğun korku yaşarlar ve bunun önüne geçmek için ilişkide ani kararlar alırlar. Yoğun boşluk duyguları vardır. Fark edilmeyi ve önemsenmeyi isterler. Yalnız kalmaya tahammülleri yoktur. Stresör varlığında geçici psikotik ve dissosiyatif belirti gösterebilirler. İntihar düşünceleri ve girişimleri sıklıkla görülür.
Bu bozuklukluk genellikle erken ergenlik evresinde görülmeye başlar. 40 yaşa kadar belirtilerde önemli ölçüde azalma görülür.
BKB’si olan bireylerde travma sonrası stres bozukluğu ve duygudurum bozuklarından herhangi birinin görülme olasılığı yüksektir. Şizotipal kişilik bozukluğuna da adaydırlar. Madde kullanımına en yatkın kişilik bozukluklarındandır. Tedavisi en zor olan psikiyatrik hastalıklardan biridir. Şema terapinin kullanıldığı psikoterapiler daha etkilidir.
Kaynak: Kring, Ann M., Johnson, Sheri L. (2015). Abnormal Psychology Wiley Press.